Wat zijn koffiebonen eigenlijk?
Heb jij je wel eens afgevraagd: wat zijn koffiebonen eigenlijk? Vandaag wel, anders had je niet op dit blog geklikt ;-). Daarom neemt Joost je graag mee in het leven van een koffieboon, van de geboorte tot het moment dat hij in jouw kop stroomt. Lees je mee?
Wat zijn koffiebonen eigenlijk? De geboorte
We beginnen met een korte uitleg. Koffiebonen zijn namelijk zaden van de koffieplant. Deze zaden bevinden zich in de bessen die aan de plant groeien.
Dit type zaden worden ook wel een pit genoemd. Bij koffie worden het (eigenlijk onterecht) bonen genoemd. Zodra de bes rijp is, wordt het boontje geoogst en verwerkt.
De twee hoofdsoorten bonen
Er zijn twee hoofdsoorten koffiebonen:
1. Arabica
2. Robusta
De Arabica wordt het vaker gedronken (80%) dan de Robusta (20%). En laten we die bij Joost nu precies verkopen.
Wat zijn koffiebonen eigenlijk: oogsten en verwerken
Het grootste deel van de koffiebonen worden nog met de hand geplukt. De reden hiervoor is dat de bessen van een koffieplant niet precies tegelijk rijp zijn. Hierdoor moet dezelfde plant soms meerdere keren geoogst worden.
Na het oogsten, worden de koffiebonen verwerkt. Dit kan op twee manieren:
· Nat verwerken – gewassen koffie
· Droog verwerken – ongewassen koffie
Nat verwerken – gewassen koffie
De gewassen koffie verwerkingsmethode is tegenwoordig de meest gebruikte methode om het vruchtvlees van de koffieboon te verwijderen. Het is een ingewikkelder proces dan de droge methode. Het kost namelijk meer tijd en materiaal.
Maar daar staat een groot voordeel tegenover, namelijk dat de controle van de koffieverwerkers veel hoger is.
De bessen worden na het plukken eerst ontpulpt: het vruchtvlees wordt door een wals kapot gedrukt en daarmee van de koffieboon gescheiden. Vervolgens gaan de bonen een aantal dagen een fermentatietank in. Hoe lang ze in die tanks zitten, heeft invloed op de smaak.
Als ze uit de tanks komen, worden ze gedroogd op patio’s of verhoogde bedden. Er trekken dan geen suikers meer in de koffiebonen, want het vruchtvlees is al verwijderd.
De smaak van gewassen koffie
Het wassen van koffie zorgt voor een delicatere smaak. Dat komt doordat het vruchtvlees verwijderd is en de suikers dus niet in de boon kunnen trekken. De zoete tonen zitten van nature al in de koffieboon. Bij gewassen koffie is het daarom enorm belangrijk dat er alleen rijpe bonen geplukt worden.
Hoe langer de koffiebonen in de fermentatietanks liggen te fermenteren, hoe fruitiger en voller de smaak zal zijn.
Droog verwerken – ongewassen koffie
Deze methode is de oudste verwerkingsmethode die er bestaat. In principe is het ook de eenvoudigste. De geplukte koffiebessen worden namelijk in de zon gedroogd. Het vruchtvlees droogt op die manier vanzelf uit en na ongeveer tien dagen is het gemakkelijk te verwijderen.
Voor dat verwijderen wordt een huller gebruikt. Een huller is een machine die het gedroogde vruchtvlees van de koffieboon afkraakt.
De smaak van ongewassen koffie
Doordat het vruchtvlees tien dagen in de zon uitdroogt, trekken de suikers in de boon. Hierdoor heeft ongewassen koffie vaak een zoetere en intensere smaak dan gewassen koffie. Je kan er rood fruit in terug proeven.
Ook treedt er fermentatie op, afhankelijk van de lengte van de droging. In dat proces zetten schimmels en bacteriën suikers om in energie. Dit zorgt voor een meer ‘boozy’ smaak in de boon. De smaak van diverse likeuren kan je hierin herkennen.
De smaakverschillen tussen gewassen en ongewassen koffie
Het proces van gewassen koffie is veel beheersbaarder van ongewassen koffie. Gewassen koffiebonen zijn daarom meer in balans, delicater van smaak, bloemiger, met meer aciditeit en tonen van geel fruit.
Na het verwerken: het branden
Na het verwerken van de bonen, komen we aan bij het branden. De koffiebonen worden verhit tot een bepaalde temperatuur. Vaak worden ze dan geroosterd.
De temperatuur en duur tijdens het roosteren bepalen de kleur en de smaak van de koffieboon en daarmee ook van de koffie. Daarbij geldt: hoe donkerder de koffieboon, hoe sterker de smaak.
Na het branden zo jouw kop in
Als het branden klaar is, komen de koffiebonen in de winkel te liggen. Of kan je de koffie kopen via onze website. Vervolgens stop jij ze in jouw koffiezetapparaat ( het liefst een Jura koffiemachine) en zie je ze (gemalen) in je kop stromen.
Et voilà, het leven van een koffieboontje eindigt in jouw mond.
Meer leuke feitjes over koffie?
Ben je benieuwd naar meer leuke feitjes en weetjes over koffie? Bekijk dan eens onze blogs. Daarin vertellen we je van alles over koffie en noten. Zo geven we bijvoorbeeld antwoord op de vraag: waar komt koffie vandaan en ontdek je welke noten gezond zijn.